อยากปลูกบอนไซ จะเตรียมตัวอย่างไรดี?

วิธีปลูกบอนไซเบื้องต้น ทำแบบไหนได้บ้าง?

1. คนใจเย็นลองเลือกเพาะเมล็ด

ภาพ: การเพาะเมล็ดบอนไซ

สำหรับคนใจเย็น ไม่รีบปลูกต้นบอนไซให้โตเร็ว ๆ อยากจะเห็นน้องค่อย ๆ เติบโตไปเรื่อย ๆ สามารถทำได้ด้วยการเพาะเมล็ด ซึ่งจะต้องใช้เวลาดูแลเยอะสักหน่อย กว่าจะปลูกบอนไซให้โตเป็นรูปร่างจนพอตัดแต่งได้ ก็ต้องรอประมาณ 3-5 ปี แต่บอกเลยว่าวิธีปลูกแบบนี้จะช่วยให้ได้ต้นบอนไซที่มีรูปร่างสวยงามเป็นธรรมชาติมากที่สุด และยังจำกัดรูปทรงและขนาดของต้นบอนไซได้ง่ายขึ้นอีกด้วย

2. ปักชำ วิธีปลูกบอนไซง่าย ๆ ใคร ๆ ก็ทำได้

ภาพ: การเตรียมต้นบอนไซเพื่อปักชำ

1. ทำความสะอาดและตัดราก นำต้นบอนไซที่จะนำมาปักชำออกจากกระถางเดิมอย่างระมัดระวัง เพื่อไม่ให้ลำต้นหักเสียหาย แล้วปัดเศษดิน สิ่งสกปรกออกจากรากให้หมด และก่อนจะนำไปลงกระถางใหม่ ให้ตัดรากขนาดใหญ่ เหลือไว้แค่รากยาวเรียวที่จะช่วยดูดซึมน้ำและแร่ธาตุต่าง ๆ จากดิน และยังช่วยให้บอนไซมีรูปทรงเป็นระเบียบมากขึ้นด้วย 
2. เตรียมดิน เตรียมดินในกระถางใหม่ โดยควรเติมทรายลงไปในดินชั้นบน เพื่อให้ระบายน้ำได้ดีขึ้น ดินส่วนล่างควรรองก้นกระถางด้วยดินหยาบ เพื่อช่วยระบายน้ำอีกทาง แต่ไม่ควรใช้ดินเหนียว เพราะจะระบายน้ำไม่ได้ และทำให้รากเน่าในที่สุด  
3. นำต้นบอนไซลงดิน วางต้นบอนไซที่ตัดแต่งรากเรียบร้อยแล้ว ลงในกระถางที่เตรียมไว้แล้ว ควรระมัดระวังให้ดีอย่าให้ลำต้นหัก กลบด้วยดินเป็นชั้นบาง ๆ คลุมราก โดยจะเพิ่มมอสหรือกรวดคลุมดินอีกชั้นก็ได้ นอกจากจะเป็นการตกแต่งกระถางให้สวยงามมากขึ้นแล้ว ก็ยังช่วยยึดรากบอนไซให้แข็งแรงมากขึ้นด้วย 
4. ดูแลในที่ร่ม หลังปักชำเสร็จแล้ว การเลี้ยงบอนไซในช่วงแรกประมาณ 2-3 สัปดาห์ ควรจะปลูกบอนไซไว้ในที่ร่มก่อน เพื่อป้องกันแสงแดดจัดหรือลมแรง และจะต้องรดน้ำให้ดินชุ่มชื้นอยู่เสมอ โดยอย่าให้ปุ๋ยก่อนต้นบอนไซจะปรับตัวให้เข้ากับดินได้ และเริ่มสร้างรากใหม่  
5. ตัดแต่งกิ่ง เมื่อปลูกต้นบอนไซไปได้ระยะหนึ่ง จนต้นเริ่มแผ่กิ่งก้าน ก็อย่าลืมตัดกิ่งเป็นประจำ เพื่อให้ได้รูปทรงที่สวยงาม ควรตัดกิ่งแนวตั้งที่ใหญ่เกินไปออก เพื่อให้ได้รูปทรงที่เหมาะสม และควรตัดกิ่งให้ใกล้กับลำต้นที่สุด เพื่อให้ตัดกิ่งออกไปได้มากที่สุด นอกจากนี้ก็ต้องใช้ลวดดัดต้นไม้ปรับแต่งรูปร่างตามที่ต้องการได้อีกด้วย

รู้จักกับวิธีปลูกบอนไซกันไปแล้ว ถ้าเลือกได้แล้วว่าจะปลูกอย่างไร ก็มาดูวิธีเลี้ยงบอนไซให้สวย ห่างไกลโรคและแมลงกัน จะต้องทำอย่างไรบ้างนั้น ตามจระเข้ไปดูกันได้เลย!

วิธีเลี้ยงบอนไซให้งอกงาม ห่างไกลจากโรคและแมลง

1. ใช้ดินเนื้อละเอียด ไม่ต้องกลัวรากเน่า

ภาพ: การเตรียมดินสำหรับปลูกต้นบอนไซ

วิธีเลี้ยงบอนไซให้เจริญงอกงาม ต้องเริ่มจากดินที่ดี เพราะบอนไซนั้นเจริญเติบโตในกระถางที่มีพื้นที่จำกัด จึงควรเลือกดินที่มีเนื้อละเอียด โปร่ง ทำให้รากชอนไชได้ง่าย และยังระบายน้ำได้ดี เพื่อป้องกันรากเน่า เช่น ดินร่วน ดินใบก้ามปู ดินร่วนผสมทราย ถ้าเป็นดินผสมเสร็จก็ควรจะร่อนเสียก่อน

2. รดน้ำทุกวัน แต่อย่าแช่ไว้

ภาพ: การรดน้ำต้นบอนไซ

บอนไซเป็นพืชที่ต้องการน้ำมาก เพราะกักเก็บความชื้นไว้ได้น้อย ส่วนหนึ่งเป็นเพราะปลูกในกระถางที่มีพื้นที่จำกัด การให้น้ำตามวิธีเลี้ยงบอนไซที่เหมาะสมก็คือ รดน้ำทุกวัน ทั้งเช้าและเย็น เพื่อให้ต้นไม้ได้รับความชื้นเพียงพอ แต่ถ้าเป็นคนไม่ค่อยมีเวลา ไม่ค่อยได้อยู่บ้าน ควรใช้ถาดใส่น้ำรองกระถางต้นไม้ไว้ แต่ไม่ควรแช่ไว้นานหลายวันเกินไป เพราะเดี๋ยวรากจะเน่าได้

3. ไม่ต้องใส่ปุ๋ยบ่อย

ภาพ: ปุ๋ยเม็ดใส่ต้นบอนไซ

เวลาปลูกต้นไม้หลายคนคงคิดว่าควรจะใส่ปุ๋ยบ่อย ๆ เพื่อบำรุงต้นไม้ให้เจริญงอกงาม แต่สำหรับวิธีเลี้ยงบอนไซให้เจริญเติบโตได้ดีนั้นไม่ต้องใช้ปุ๋ยเยอะอย่างที่คิด ใส่ปุ๋ยชีวภาพสูตรปกติ 16-16-16 แค่เดือนละครั้ง เพื่อช่วยรักษาหน้าดินก็เพียงพอแล้ว แต่ถ้าเป็นต้นบอนไซที่โทรมมาก ๆ ก็อาจเลือกใช้มูลไส้เดือน หรือปุ๋ยอินทรีย์อัดเม็ดใส่ต้นละ 2-3 เม็ด ก็ใช้ได้แล้ว

4. โดนแดดเช้าจะดีกว่า

ภาพ: ปลูกบอนไซในบ้านควรอยู่ในจุดที่โดนแสง

เพราะบอนไซเก็บความชื้นไว้ได้น้อย ถ้าโดนแดดแรงเกินไปก็อาจจะทำให้ต้นไม้ตายได้ ถ้าจะเลี้ยงบอนไซไว้ในบ้านก็ควรจะปลูกบอนไซไว้ตรงจุดที่ได้รับแสงพอเหมาะ ไม่โดนแดดมากไป ถ้าโดนเพียงแค่แดดเช้าได้ก็จะยิ่งดี และนาน ๆ ครั้งก็ควรนำต้นบอนไซออกไปรับแสงข้างนอกเสียบ้าง ก็จะช่วยให้ต้นไม้สมบูรณ์แข็งแรงมากขึ้น

5. ตัดแต่งกิ่งอยู่เสมอ

ภาพ: การตัดกิ่งต้นบอนไซ

แค่ตัดก็ช่วยบำรุงต้นไม้ได้ การตัดแต่งกิ่งเป็นหนึ่งในวิธีเลี้ยงบอนไซที่ช่วยให้กิ่งอวบ ใบกระชับ สมบูรณ์มากยิ่งขึ้น ควรแต่งกิ่งต้นบอนไซอย่างน้อยสัปดาห์ละครั้ง โดยอย่าลืมวางโครงสร้างให้ดีก่อน ว่าเราอยากให้ต้นไม้ของเราออกมาเป็นแบบไหน นอกจากจะช่วยให้ต้นบอนไซเป็นระเบียบเรียบร้อยแล้ว ก็ยังเป็นงานอดิเรกที่สร้างสมาธิให้กับเราด้วย

รดน้ำบอนไซบ่อย ๆ อย่าลืมขจัดคราบตะไคร่ด้วย น้ำยาจระเข้ ขจัดคราบตะไคร่น้ำ

ภาพ: น้ำยาจระเข้ ขจัดคราบตะไคร่น้ำ

การเลี้ยงบอนไซไว้นอกบ้านก็ถือเป็นอีกทางเลือกที่ดี ที่ช่วยปรับปรุงสวนในบ้านให้ดูเรียบง่าย สงบมากขึ้น แถมยังเปิดโอกาสให้เราได้ทำกิจกรรมนอกตัวบ้านกันมากขึ้น แต่ถ้าบ้านไหนที่รดน้ำต้นไม้กันบ่อย ๆ จนเกิดตะไคร่น้ำขึ้นบนพื้นหรือผนังนอกบ้าน อย่าลืมเลือกใช้น้ำยาจระเข้ ขจัดตะไคร่น้ำ ซึ่งเป็นน้ำยาที่พัฒนาขึ้นเพื่อกำจัดตะไคร่น้ำ เชื้อรา สาหร่าย รวมถึงพืชสีเขียวชนิดอื่น ๆ โดยเฉพาะ ใช้งานก็ง่ายเพราะแค่เทหรือฉีดพ่น ทิ้งไว้ 24 ชั่วโมง แล้วใช้แปรงขัด พื้นที่ภายนอกบ้านก็จะกลับมาสวยเหมือนใหม่ ไม่ต้องกังวลเรื่องอุบัติเหตุพื้นลื่นอีกด้วย